Нармальная праца рухавіка магчымая толькі ў тым выпадку, калі яго каленчаты вал не мае значнага восевага зрушэння - люфта.Ўстойлівае становішча вала забяспечваюць спецыяльныя дэталі - упорныя паўкола.Аб паўкольца каленчатага вала, іх відах, канструкцыі, выбары і замене чытайце ў гэтым артыкуле.
Што такое паўкальцо апоры каленчатага вала?
Датчык ціску масла - адчувальны элемент кантрольна-вымяральных прыбораў і сігналізацыі сістэмы змазкі поршневых рухавікоў унутранага згарання;Датчык для вымярэння ціску ў сістэме змазкі і сігналізацыі аб яго зніжэнні ніжэй крытычнага ўзроўню.
Упорныя паўкольцы каленчатага вала (апорныя паўкольцы, шайбы каленчатага вала, паўкальцы ўпорных падшыпнікаў каленчатага вала) — спецыяльныя падшыпнікі слізгацення ў выглядзе паўкольцаў, якія ўсталёўваюць працоўны восевы зрух (люфт, зазор) каленчатага вала сістэмы ўнутранага згарання. рухавік.
У рухавіках унутранага згарання востра стаіць праблема трэння, асабліва актуальная для каленчатага вала - у звычайным чатырохцыліндравым рухавіку вал мае не менш за пяць апорных кропак (карэнных шыек) з даволі вялікай плошчай кантакту.Яшчэ большыя сілы трэння могуць узнікаць, калі губкі вала ўступаюць у кантакт з апорамі.Каб пазбегнуць такой сітуацыі, карэнныя шэйкі каленчатага вала робяць шырэй іх апор.Аднак такое рашэнне выклікае восевы люфт каленчатага вала, што зусім недапушчальна - восевыя перамяшчэння вала прыводзяць да інтэнсіўнага зносу дэталяў крывашыпна-шатуннага механізму і могуць выклікаць іх паломкі.
Для ліквідацыі люфта каленчатага вала на адной з яго апор усталяваны падпятны падшыпнік.Гэты падшыпнік адрозніваецца ад звычайнага ўкладыша наяўнасцю бакавых упорных паверхняў у выглядзе каўняра, здымных кольцаў або паўколцаў.На шчоках каленчатага вала ў месцы ўстаноўкі гэтага падшыпніка выкананы ўпорныя колцавыя паверхні - яны датыкаюцца з паўкольцамі.Сёння ўсе поршневыя рухавікі аснашчаны ўпорнымі падшыпнікамі, пры гэтым усе дэталі маюць прынцыпова аднолькавае будынак і прынцып дзеяння.
Тыпы і канструкцыя апорных паўколцаў каленчатага вала
Для памяншэння люфта коленвала выкарыстоўваюцца два тыпу дэталяў:
• Упорныя паўкольца;
• Шайбы.
Шайбы ўяўляюць сабой суцэльныя кольцы, якія ўсталёўваюцца ў апору задняй карэннай шыйкі каленчатага вала.Паўколцы - гэта палоўкі кольцаў, якія мацуюцца на апоры задняй або адной з сярэдніх карэнных шаек каленчатага вала.Сёння больш за ўсё выкарыстоўваюцца паўкольца, так як яны забяспечваюць найлепшае прылеганія да напорных паверхняў каленчатага вала і больш раўнамерна зношваюцца, зручныя пры мантажы / дэмантажы.Акрамя таго, шайбы можна ўсталёўваць толькі на заднюю карэнную шыйку вала, а паўкола - на любую гарлавіну.
Канструктыўна паўкола і шайбы вельмі простыя.У іх аснове ляжыць суцэльнае бронзавае або штампаванае сталёвае паўкальцо / кольца, на якое нанесена антыфрыкцыйнае пакрыццё, якое зніжае трэнне ўпорнай паверхні аб губку вала.На антыфрыкцыйным пласце выкананы дзве і больш вертыкальных (у некаторых выпадках радыяльных) канавак для свабоднага праходжання алею.Таксама на кальцы / паўкольцы могуць быць прадугледжаны адтуліны і крапежныя шпількі рознай формы для прадухілення правароту дэталі.
Па матэрыяле вырабу паўкольцы бываюць:
• Цвёрдая бронза;
• Сталь-алюміній - у якасці антыфрыкцыйнага пласта выкарыстоўваецца алюмініевы сплаў;
• Металакераміка - у якасці антыфрыкцыйнага пласта выкарыстоўваецца бронзава-графітавыя напыленне.
Бронзавыя паўколцы
Сталёва-алюмініевыя паўкола
Паўколца з металакерамікі
Сёння найбольш шырокае прымяненне атрымалі сталёва-алюмініевыя і металлокерамические паўкола, якія часта ўсталёўваюцца ў адным рухавіку па розныя бакі апорнай цапфы.
Паўкола бываюць двух відаў памеру:
• Намінальны;
• Рамонт.
Дэталі намінальных памераў усталёўваюць на новыя рухавікі і на рухавікі з невялікім зносам напорных паверхняў каленчатага вала і апоры.Дэталі рамонтнага памеру маюць павялічаную таўшчыню (звычайна з крокам +0,127 мм) і дазваляюць кампенсаваць знос напорных паверхняў каленчатага вала і апоры.
Апорны падшыпнік каленчатага вала можа размяшчацца на розных яго шыйках:
- На адной з цэнтральных шыек (у чатырохцыліндравых рухавікоў - на трэцяй);
- На гарлавіну ззаду (з боку махавіка).
У гэтым выпадку выкарыстоўваюцца два ці чатыры паўкола.У выпадку з двума паўкольцамі яны ўсталёўваюцца ў пазы ніжняй вечка падшыпніка (вечка бугель).У выпадку з чатырма паўкольцамі яны ўсталёўваюцца ў пазы ніжняй вечка і верхняй апоры.Сустракаюцца і рухавікі толькі з адным паўкольца або адной шайбай.
Як падабраць і замяніць паўкола каленчатага вала?
З часам упартыя паўкольцы, як і любыя падшыпнікі слізгацення, зношваюцца, у выніку чаго восевы люфт каленчатага вала павялічваецца.Працоўны люфт (зазор) каленчатага вала ляжыць у межах 0,06-0,26 мм, максімальны - як правіла, не павінен перавышаць 0,35-0,4 мм.Гэты параметр вымяраецца з дапамогай спецыяльнага індыкатара, усталяванага на тарцы каленчатага вала.Калі люфт перавышае гранічна дапушчальны, упорныя паўкольцы падлягаюць замене.
Асноўныя віды дыяфрагменных (мембранных) датчыкаў ціску масла
Датчык кантактнага тыпу.Прылада мае кантактную групу - рухомы кантакт, размешчаны на мембране, і нерухомы кантакт, злучаны з корпусам прылады.Становішча кантактаў падбіраецца з такім разлікам, каб пры нармальным ціску алею ў сістэме кантакты былі разамкнутыя, а пры нізкім - зачыненыя.Парогавае ціск усталёўваецца спружынай, яно залежыць ад тыпу і мадэлі рухавіка, таму датчыкі кантактнага тыпу не заўсёды ўзаемазаменныя.
Датчык рэастата.Прылада мае нерухомы драцяны рэастат і паўзунок, злучаны з мембранай.Пры адхіленні мембраны ад сярэдняга становішча паўзунок з дапамогай качалкі круціцца вакол восі і слізгае па рэастату - гэта прыводзіць да змены супраціву рэастата, якое кантралюецца вымяральным прыборам або электронным блокам.Такім чынам, змяненне ціску масла адлюстроўваецца на змене супраціву датчыка, які выкарыстоўваецца для вымярэнняў.
Выбіраючы паўкольцы, неабходна ўлічваць важны нюанс: зносу схільныя не толькі паўкольцы, але і напорныя паверхні каленчатага вала.Таму ў новых рухавіках пры павелічэнні зазору коленвала звычайна даводзіцца мяняць толькі зношаныя паўкольцы - у гэтым выпадку неабходна набываць дэталі намінальнага памеру.А ў рухавікоў з вялікім прабегам становіцца прыкметны знос напорных паверхняў каленчатага вала - у гэтым выпадку неабходна набываць напорные кольцы рамонтнага памеру.
Неабходна выбіраць новыя паўкольцы тых жа тыпаў і каталожных нумароў, што і старыя.Важна, каб яны цалкам адпавядалі ўсталявальным памерах і мелі адпаведнае антыфрыкцыйнае пакрыццё.Асабліва апошняя акалічнасць важна для матораў, у якіх першапачаткова ўсталёўваюцца паўкола з рознымі антыфрыкцыйнымі пакрыццямі.Напрыклад, на многіх маторах ВАЗ задняе паўкальцо металакерамічнае, а пярэдняе сталёва-алюмініевае, і яны не ўзаемазаменныя.
Замена паўкольцаў павінна праводзіцца ў адпаведнасці з інструкцыяй па тэхнічным абслугоўванні і рамонце аўтамабіля.На адных маторах неабходна зняць паддон і дэмантаваць ніжнюю крышку падпятнага падшыпніка, на іншых маторах прыйдзецца вырабляць больш сур'ёзную разборку.Пры ўсталёўцы новых кольцаў неабходна выконваць іх арыентацыю - антыфрыкцыйнае пакрыццё (на якім звычайна прадугледжаны пазы) павінна ўсталёўвацца ў бок шчок каленчатага вала.
Пры правільным выбары і ўсталёўцы паўкольцы, падпятныя падшыпнікі забяспечаць нармальны люфт каленчатага вала і надзейную працу ўсяго рухавіка.
Час публікацыі: 21 жніўня 2023 г